• Skip to primary navigation
  • Skip to main content

Elikadura jasangarria

alimentacionsostenible.org
  • Nor gara
    • Ikertzaile taldea
    • Proiektuak
    • Argitalpenak
  • Dieta jasangarria – informazio baliagarria
    • Zer da?
    • Kontsumo arduratsua (bertako produktuak, sasoiko produktuak)
    • Erosketa arduratsua
      • Bizitza erabilgarria
      • Biltegiratzea
    • Ontziak (birziklatu, gutxitu eta berrerabili)
    • SASTARRAK (Gutxitu, Berrerabili, Birziklatu)
    • DEKALOGOA
  • Ikerketa/Research – online survey
    • FINESCOP
      • FINESCOP – Informatzeko orria
      • FINESCOP – Zozketaren oinarriak Euskal Herriko Unibertsitatean (UPV/EHU)
    • Elikadura-jasangarriari buruzko ikastaroa
    • UNIVERSITY FOOD SURVEY
    • Unibertsitatean elikagaien eskaintza eta konstumoari buruzko inkesta: pisuaren gaineko ondoriak…(2018-20)
    • Unibertsitateko janariari buruzko inkesta (2017-18)
    • Ikasleentzako inkesta (2016-17)
  • Autoebaluaketako galdeketa
  • Ikasleentzako tailerra

SASTARRAK (Gutxitu, Berrerabili, Birziklatu)

Gutxitu, berrerabili eta birziklatu.

  • Gutxitu
  • Berrerabili
  • Birziklatu

Gutxitu

Galerak eta sastarrak elikadura kate osoan ematen diren arren, gure etxeetan kantitate garrantzitsua produzitzen da. Nekazaritzako, Elikadurako eta Ingurumeneko Ministerioaren arabera, kontsumitzaileak hondakinen % 42koaren arduradunak gara.

Elikagai sastarrak gutxitzeko gomendioak:

  • Asteko menuak aldez aurretik pentsatu eta erosketak egin baino lehen, birpazatu hozkailuan eta despentsan daukazuna.
  • Plater bakoitzeko jango duzun anoa kalkulatu gehiegizko elikagaiak ez erabiltzeko.
  • Aprobetxatu soberan gelditzen zaizkizun elikagaiak beste plater batzuk prestatzeko (aprobetxamenduko errezetak).
  • Unibertsitatean jaten baduzu, ontzi berrerabilgarria eraman, eta kafetegi edo jatetxe batean jaten baduzu, eskatu poteratzeko jan ez duzuna.
  • Elikagaiak ondo kontserbatu. Iraungitze-data eta lehentasunezko kontsumo data kontrola itzazu.
  • Elikagaiak ondo biltegiratu itzazu, era egokian sartu hozkailuan eta ontzi hermetikoetan gorde. Jarraitu FIFO araua (first in, first out, sartu den lehena, irteten lehena izan behar da).
  • Elikagaiak izoztean, zer den, bere izozte-data eta iraungitze-data adierazi behar dituzu.

Iturriak: Adicae.net [Internet]. Alimentación sostenible: consumir bien para vivir mejor. Guía de consulta para voluntarios y colaboradores. Zaragoza: ADICAE, 2017.
Disponible en: https://www.adicae.net/img/Guia_ENVASADO_Y_ETIQUETADO_EFICIENTE.pdf

Elika.eus [Internet]. La vida útil de los alimentos. ELIKA, Fundación Vasca para la Seguridad Agroalimentaria, 2013.
Disponible en: http://www.elika.eus/consumidor/es/etiquetado_vida_util.asp

Berrerabili

Etxeetako herenen baten, soberan dagoen bazkaria eta hozkailuan edo izozkailuan gordetzen dena zaborrean bukatzen du. Hurrengo aprobetxamenduko errezetekin hondakinak murrizteko ideak aurkituko dituzu.

  • Neguko errezetak (zerbaren orri-mamiak barrubeteak, oilasko eta espinaka lasagna, sagar erreak)
  • Udaberriko errezetak (zainzuri krema, pisto tortila, gerezi bizkotxo txikiak)
  • Udako errezetak (gazpatxoa, hegaluze eta tomateaz beteriko piperrak, marrubi-irabiakia)
  • Udazkeneko errezetak (lekak tomatearekin, izokin eta porru quiche-a, kalabaza bizkotxoa)

Birziklatu

(Kontainer marroia, Etxean egindako konposta)

 

Kontainer marroia

Herri askotan bostgarren kontainerra edo kontainer marroia jarri dute dagoeneko. Kontainer hauek materia organiko-hondarrak botatzeko dira eta  sastar hauek biogas edo konposta egiteko erabilitzen dira.

Iturriak:
Debabarrena.eus [Internet]. Biorresiduos. Eibar (Gipuzkoa): Debabarrena, Eskualdeko Mankomunitatea-Mancomunidad Comarcal.
Disponible en: http://debabarrena.eus/es/servicios/recogidas-selectivas/biorresiduos

Jokogarbia.donostia.eus [Internet].Joko Garbia. Residuos urbanos. Donostia-San Sebastián: Donostiako Udala-Ayuntamiento de San Sebastián.
Disponible en: http://jokogarbia.donostia.eus/prevencion-y-recomendaciones.htm

Kontainer honetan poltsa biodegradagarriak bota ditzakegu hurrengo hondakinekin:

  • Landare-jatorriko hondakinak: frutak, barazkiak, lekaleak, arrozak eta pastak, fruitu lehorren azalak, fruta-hezurrak, lore eta landareen hondakinak, etab.
  • Animali-jatorriko hondakinak: haragia, arraina,mariskoa, haragi eta arrain hezurrak, arrautza (eta bere ostola), gazta (eta bere azala) eta esnekiak eta maskoten ilea.
  • Hauek ere bai: Sukaldeko papera, paperezko ezpain-zapiak, madalenen paperak, paperezko mukizapiak eta kartoizko arrautza-ontziak (zikinak baldin badaude). Kafe hondarrak eta iragazkiak; infusio hondarrak eta poltsatxoak, kortxo naturalezko tapoiak, txotxak eta zura txirbilak.

Iturriak:
Debabarrena.eus[Internet]. Biorresiduos. Eibar (Gipuzkoa): Debabarrena, EskualdekoMankomunitatea-Mancomunidad Comarcal. Eskuragai: http://debabarrena.eus/es/servicios/recogidas-selectivas/biorresiduos
Jokogarbia.donostia.eus[Internet]. JokoGarbia. Residuos urbanos. Donostia-San Sebastián: DonostiakoUdala-Ayuntamiento de San Sebastián. Eskuragai: http://jokogarbia.donostia.eus/prevencion-y-recomendaciones.htm

Etxean egindako konposta

Ortua badugu, janari eta inasauldi edo/eta lorezaintzako hondarrekin gure konposta egin dezakegu. Hurrengo estekan nola egin behar duzun informazioa aurkituko duzu:

Gipuzkoa.net [Internet]. Guía de autocompostaje. Gipuzkoa: Diputación Foral de Gipuzkoa.
Disponible en: http://www4.gipuzkoa.net/medioambiente/compostaje/down/konposta%20gida-trz.pdf

Psicologia social Psicologia social Psicologia social

© 2017 Ikerketa taldea "Elikadura jasangarria " UPV/EHU (Arroyo-Izaga y col.)

Web hau finantzatu dute ikasleetako, enpleguko eta Euskal Herriko Unibertsitatearen erantzukizun sozialeko Errektoreordetzak eta eusko Jaurlaritzak.